2024\'te Tarım İhracatının Genel Görünümü

2024'te Tarım İhracatının Genel Görünümü

Türkiye'nin tarım sektörü, 2024 yılı itibarıyla 36,2 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirerek tarihinin en yüksek yıllık ihracat rakamına ulaşmıştır. Bu başarı, 2023 yılına kıyasla %3,3 oranında bir artışa işaret etmekte olup, tarım sektörünün Türkiye'nin toplam ihracatındaki payını %16 seviyesine yükseltmiştir.

2024 yılında tarım sektöründeki bu rekor ihracatın önemli bir kısmı, meyve sebze mamulleri ile kuru meyve sektörlerinden elde edilmiştir. Meyve sebze mamulleri, 2,7 milyar dolarlık ihracat rakamıyla dikkat çekerken, kuru meyve ve mamulleri sektörü 1,9 milyar dolarlık dış ticaret hacmi gerçekleştirmiştir. Bu kategorilerde sırasıyla %1,2 ve %0,8’lik artışlar gözlemlenmiştir. Sektörlerin en büyük pazarları arasında Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya ön plana çıkmaktadır. Kuru meyve ve mamulleri sektöründe Almanya’ya yapılan ihracat 247,3 milyon dolara ulaşırken, meyve sebze mamullerinde Amerika Birleşik Devletleri'ne gerçekleştirilen satış 429,4 milyon dolar olmuştur. Türkiye'nin önde gelen ihracat şehirleri arasında İstanbul, meyve sebze mamulleriyle 637 milyon dolarlık, İzmir ise kuru meyve ve mamulleriyle 481,6 milyon dolarlık dış satım gerçekleştirmiştir.

Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatında, özellikle Avrupa Birliği (AB), Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Uzak Doğu gibi stratejik bölgelerdeki pazar payını artırmayı amaçladığı belirtilmiştir. AB pazarı, Türkiye’nin tarım ürünleri için lojistik avantajlar ve pazar büyüklüğü bakımından önemli bir konum teşkil etmeye devam etmektedir. Son yıllarda Türkiye ile AB arasındaki ticari ilişkilerin güçlendirilmesine ve Gümrük Birliği’nin kapsamının genişletilmesine yönelik çabalar, Türk tarım ürünlerinin Avrupa pazarındaki konumunu pekiştirmektedir. Orta Doğu bölgesindeki Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler, Türk tarım ürünlerine belirgin bir talep gösterirken, Kuzey Afrika ve Uzak Doğu pazarlarında da Türkiye’nin etkisini artırma çabaları devam etmektedir. Çin ve Japonya gibi ülkelerde ise, taze meyve, sebze ve kuruyemişlere yönelik ilgi giderek artış göstermektedir. Türkiye, bu stratejik bölgelerdeki piyasa varlığını güçlendirmek ve ihracat kapasitesini artırmak amacıyla serbest ticaret anlaşmalarını genişletmekte ve hedef pazarlarında büyümeyi sağlamak için kapsamlı tanıtım faaliyetlerine devam etmektedir.

Türkiye, tarım sektöründe sürdürülebilirlik ve iklim dostu tarım politikalarını benimseyerek çevre dostu üretim yöntemlerinin yaygınlaştırılmasını hedeflemektedir. Bu bağlamda, organik tarım uygulamaları, su kaynaklarının verimli kullanımı ve yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda entegrasyonu gibi konular ön plana çıkmaktadır. Buna ek olarak, Avrupa Birliği'nin Yeşil Mutabakatı çerçevesinde belirlenen çevresel standartlara uyum sağlanması, Türkiye’nin AB pazarındaki rekabet gücünü artırmak için büyük bir önem taşımaktadır. Bu nedenle, Türk tarım sektörü karbon ayak izinin azaltılması ve sürdürülebilir üretim sertifikasyonlarına yönelik çalışmalara hız vermiştir.

Tarım sektöründe verimliliği artırmak ve ihracatı desteklemek amacıyla gerçekleştirilen teknolojik yatırımlar ve dijitalleşme süreçleri önemli bir ivme kazanmaktadır. Akıllı tarım uygulamaları, nesnelerin interneti (IoT) cihazları, drone kullanımı ve veri analitikleri gibi yenilikçi teknolojiler, üretim süreçlerinin optimize edilmesine ve ürün kalitesinin artırılmasına katkı sağlamaktadır.

Ayrıca, e-ticaret platformları ve çevrimiçi pazaryerleri üzerinden gerçekleştirilen satışlar, Türk tarım ürünlerinin global pazarlara daha hızlı ve etkin bir şekilde ulaşmasını mümkün kılmaktadır. Bu durum, özellikle küçük ve orta ölçekli üreticilerin uluslararası müşterilere doğrudan erişim sağlayarak rekabet güçlerini artırmalarını olanaklı hale getirmektedir. Tarım sektöründeki büyüme ve ihracat hedeflerine ulaşmak açısından nitelikli insan kaynağının önemi giderek artmaktadır. Bu kapsamda, tarımsal eğitim programları, çiftçi eğitimleri ve gençlerin tarım sektörüne teşvik edilmesi gibi konularda çeşitli çalışmalar sürdürülmektedir.